Reuleaux-collectie
Franz Reuleaux, vader van de moderne kinematica
Beschrijving van de collectie
De Reuleaux-collectie bestaat uit didactische modellen die in de tweede helft van de 19e eeuw door de Duitse ingenieur Franz Reuleaux zijn ontworpen ter ondersteuning van zijn onderwijs aan de Royal Technical University van Berlijn.
De familie Reuleaux was afkomstig uit de streek van Luik. Aan het einde van de 18e eeuw waren zijn voorvaderen werkzaam als hydraulische ingenieurs en pompfabrikanten. Zijn vader was een van de eerste fabrikanten van stoompompen in België en Duitsland. Franz Reuleaux staat bekend als de 'vader van de moderne kinematica'. Hij had het idee om complexe machines op te splitsen in eenvoudige elementen: hij ontwikkelde een soort "mechanisch alfabet" bestaande uit elementen van een "basisuitvindingstaal" die alle mechanismen gemeen hebben. Ter illustratie en aanvulling van zijn geschriften liet Franz Reuleaux meer dan 800 didactische modellen ontwerpen, eerst voor zijn eigen onderwijs en daarna voor de verkoop aan externe universiteiten.
Deze modellen van gietijzer, messing en glas worden gekenmerkt door hun hoge uitvoeringskwaliteit en hun esthetische dimensie. Vóór de komst van computergrafiek en computerondersteunde ontwerpsoftware waarmee zeer realistische virtuele animaties konden worden gemaakt, werden deze modellen gebruikt om zowel het verloop van wiskundige krommen te tonen als de kinematica van de mechanismen en onderdelen van de machine te visualiseren. Verschillende modellen van Reuleaux worden vandaag nog steeds gebruikt om verschillende basisprincipes te leren die nog steeds relevant zijn in vele technologieën (luchtvaart, robotica, dynamica, ophanging van auto's, horlogerie...).
Hoewel de overgrote meerderheid van de originele modellen tijdens de Tweede Wereldoorlog verloren is gegaan, worden veel reproducties bewaard in verschillende instellingen. De belangrijkste collecties waarnaar wordt verwezen zijn die van de Cornell University (220 modellen), de Universiteit van Porto (113 modellen), het Deutsches Museum in München (100 modellen) en de Fondazione Scienza e Tecnica in Florence (100 modellen). De collectie van het MASC zou dus tot de belangrijkste ter wereld behoren.
Geschiedenis en ontwikkeling van de collectie
De stukken van de Reuleaux-collectie maken deel uit van een grotere collectie die in de loop van de 20e eeuw door verschillende afdelingen van de Universiteit van Luik is verworven en die het MASC wil centraliseren. In 2018 had het MASC slechts 4 Reuleaux’s modellen. Vandaag bezit het MASC meer dan 80 modellen, waaraan de komende jaren nog eens 20 stuks zouden moeten worden toegevoegd.
Het MASC wordt binnenkort ook opgenomen in de lijst van musea die kinematische modellen bezitten, zoals Cornell University en de Fondazione Scienza e Tecnica in Florence.
De collectie in het museum
Veel van Reuleaux's modellen zijn al gepubliceerd op sociale netwerken. Het MASC-team werkt momenteel aan de inrichting van een permanente ruimte in het museum die geheel gewijd is aan de tentoonstelling en promotie van deze collectie.
